ქვების მხატვრობა

მასტერკლასი

           ზაფხულია. ცხელა და ბავშვების უმრავლესობა ზღვაზე ისვენებს. ისინი გვთხოვენ რომ ვასწავლოთ ქვების მოხატვა. ჩვენი საზაფხულო სკოლა ითვალისწინებს მათ მოთხოვნებს და ვიწყებთ მასტერ კლასს ქვების მხატვრობაზე. 

1. მოიმარაგეთ მასალები

1. საღებავები:  შავი, თეთრი, წითელი, ყვითელი, მუქი ყავისფერი, დამწვარი ყვითელი-ოხრა, შინდისფერი, მწვანე და ა.შ.  სასურველია რომ იყოს აკრილი ან გუაში.

2. ფუნჯები:  საშუალო და პატარა ბრტყელი, პატარა მრგვალი, გამოგადგებათ თვალის ლაინერიც.

3. ფიქსატორები:  ფანქარი, საშლელი, ფლომასტერები და ლაქი. (გამოგადგებათ როგორც ფრჩხილის ლაქი, ასევე ,,პულვიზატორის"ლაქი).

4. ქვები:  მოძებნეთ პატარა მრგვალი ან ოვალური ქვები, როგორც ეს მოცემულ ფოტოშია. ამ პროექტისთვის მე ავირჩიე ის ქვა, რომელიც ცენტრში ხედავთ.

ქვების გადაქცევა ხოჭოებად

დავიწყოთ ესკიზის შექმნა

1.  ფანქრის გამოყენებით, ქვა დავყოთ სამ ნაწილად. ცენტრის ნაწილი იყოს უფრო დიდი,  ვიდრე ნაპირა ნაწილები.

                                      

2.  გამყოფი ხაზებზე შემოვხაზოთ მრუდი, ისე რომ  ზოლს  ჰქონდეს ფრთები.

3. ზოლის ცენტრში ჩვენ ჩავხაზოთ სამკუთხედი ისე, რომ   ღია ფრთებს წააგავდეს.

4.  ახლა ჩვენ ქვის მესამე ნაწილში ჩავხატოთ ყვავილის ფურცლის მსგავსი სამკუთხედი ისე, როგორც ეს ნაჩვენებია სურათზე.

5.  დავაკვირდეთ მოცემულ სურათზ და შავი ფერის საღებავითა და წვეტიანი ფუნჯით გავაკეთოთ კონტურები.

6. შემდეგ გავაფერადოთ ფრთები თეთრად.

7. შემდეგ შუა ნაწილი გავაფერადოთ მუქ ყავისფრად

8. სხეულის ყავისფერ ნაწილზე  გავუკეთოთ მუქი  ფერის ზოლები .

9. შეგვიძლია ზოლებს შორის გამოვიყენოთ ყვითელი ოხრა, რომელიც მეტ რეალობას შესძენს და სიმრგვალესა და ამობურცულობას მეტად დააფიქსირებს.

10. ჩვენ ისევ ვუბრუნდებით ფრთებს. სასურველია დავხატოთ ნათელ ფერებში, რომ რელობას წააგავდეს. მე შევარჩიე ფორთოხლის ფერი, რომელიც მივიღე წითლისა და ყვითლის 2 ფენად დადებით.

11. ახლა ფრტებზე დავხატოთ შავი ფერის ბურთულები. ნუ შევეცდებით ნამდვილ სიმრგვალეს, რადგან ბუნებაში მთლად სიზუსტე არასოდეს ხდება.

12. ქვის დარჩენილი ნაწილი დავფაროთ შავი ფერის საღებავით

13. დავხატოთ დავი. შემოვავლოთ თეთრი ფერის წრე. გავუკეთოთ 2 წერტილი 2თვალისთვის და შემოვუხაზოთ თეთრი წრე პირის ღრუსათვის.

14. თეთრი ფერის ლაინერით დავხატოთ  ანტენები.

15. დავაკვირდეთ სქემას და მოვხატოთ ფრთები თეთრი ლაინერით ან წაწვეტებული ფუნჯით.

        

16. პატარა მრგვალი ფუნჯის გამოყენებით შევღებოთ ფრთები წყალში გახსნილი საღებავით თხლად ისე,  რომ შიგნიდან ჩანდეს მისი სხეული

17. თეთრი ფერის ლაინერით ფრთებზე გავუკეთოთ შტრიხები.

18.  ჩვენი ხოჭო დასრულებულია. დავფაროტ იგი ლაქით და გადავხედოთ ფოტოს, სადაც ჩვენი სურვილისა და გემოვნების შესაბამისად შეგვიძლია დეტალების შეცვლა.

ახლა კი უყურეთ მსგავს ვიდეოებს. ისიამოვნეთ და გაერთეთ ჩემო პატარა მეგობრებო!

1.

2.

3. 

~

4. 

5.

6.

7.

8.

თუ თქვენ ხართ ისეთ ადგილზე, სადაც წააწყდებით კლდის ქვებს ან მარმარილოს ნატეხებს, შეგიძლიათ ისიც გონივრულად გამოიყენოთ.

ვისწავლოთ გეოგრაფია

ვისწავლოთ გეოგრაფია

მადლობას ვუხდით გეოგრაფიის საუკეთესო მასწავლებელს, 
 ქეთი ქერაშვილს, 

არაჩვეულებრივი მასალის მოწოდებისთვის!

1. გრადუსთა ბადე და გეოგრაფიული კოორდინატები

2. ბუნებრივი ზონები 1

3.კავკასიის რელიეფი

4. კავკასია

5. შავი ზღვა

პროექტი ,,სოფელი გვიხმობს"

                  ეს პროექტი ისე ჩაიწერა, როგორც სატელევიზიო გადაცემა. გამოხმაურებაც მოიპოვა როგორც ბავშვებისგან, ისე უფროსებისგან

გადაცემა 1.

გადაცემა 2.

გადაცემა 3.

ბავშვები გვიგზავნიან საინტერესო მასალებს, რისთვისაც მადლობას ვუხდით მათ.

1. რუსთავის N5 საჯარო სკოლა. მასწავლებელი ნანა კუჭუხიძე

საქართველოს მეფეები

საქართველოს მეფეები

ჩვენ ძლიერ გვახარებს ის ფაქტი, რომ ბავშვებს აქვთ სურვილი, რომ გაიგონ და შეიმეცნონ ყველაფერი საქართველოს მეფეებზე.  ვეცდებით საინტერესო მასალები მოგაწოდოთ ამ გვერდზე.
---------------------------

საინტერესოა ვინ როდის მეფობდა?!

ქართლის და იბერიის მეფეები სამარა ("მცხეთის მამასახლისი") 322 ძვ.წ.. აზონი (ერისთავი) 322-302 ძვ.წ.. ფარნავაზი 302-237 ძვ.წ. საურმაგი (ძე ფარნავაზისა) 237-162 ძვ.წ. მირვან I 162-112 ძვ.წ. ფარნაჯომი (ძე მირვანისა) 112-93 ძვ.წ. არშაკი I (არსოკ, არშაკუნიანთა დინასტიის დასაწყისი) 93-81 ძვ.წ. არტაგი (ძე არშაკისა) 81-66 ძვ.წ. ბარტომი (ძე არტაგისა) 66-33 ძვ.წ. მირვანი (ძე ფარნაჯომისა) 32-23 ძვ.წ. არშაკ II (არსოკ, ძე მირვანისა) 23-2 ძვ.წ. ადრეკი 2-1 ძვ.წ. ბარტომი II & ქართამი (ორ-მეფეობის დასაწყისი) 55-72 ახ.წ ქაოს & ფარსმან I 72-87 ახ.წ არმაზელი & აზორკი 87-103 ახ.წ დეროკი & ამაზსაპი I 103-113 ახ.წ მირდატ I & ფარსმანი II 113-129 ადამი (ძე ფარსმანისა) 129-132 ფარსმან III (ძე ადამისა) 131-182 ამაზსაპი II 182-186 რევი (სასანიანთა დინასტიის დასაწყისი) 186-213 ვაჩე (ძე რევისა) 213-231 ბაკურ I (ძე ვაჩესი) 231-246 მირდატ II (ძე ბაკურისა) 246-262 ასფაგური (ძე მირდატისა) 262-265 მირიანი (ხოსროიანთა დინასტიის დასაწყისი) 265-342 ბაქარ I (ძე მირიანისა) 342-364 მირდატ III (ძე ბაქარისა) 364-379 ვარაზ-ბაქარ II (ძე მირდატისა) 378-393 მითრიდატე (მირიანის შვილიშვილი) 393-405 ფარსმან IV (ძე ვარაზ-ბაქარისა) 405-408 მირდატ IV (ძე ვარაზ-ბაქარისა) 408-410 არჩილ I (ძე მირდატისა) 410-434 მირდატ V (ძე არჩილისა) 434-446 ვახტანგ I (გორგასალი) 446-502 დაჩი (ძე ვახტანგისა) 502-514 ბაკურ II (ძე დაჩისა) 514-528 ფარსმან V (ძე ბაკურისა) 528-542 ფარსმან VI 542-557 ბაკურ III (ძე ფარსმანისა) 557-560 გვარამ I (კუროპალატი, პირველი ბაგრატიონების დინასტიიდან) 575-600 სტეფანოზ I (ძე გვარამისა) 600-619 ადარნასე (ერისთავი, ძე ბაკურისა) 619-639 სტეფანოზ II (ერისთავი, ძე ადარნასესი) 639-663 მირ (ერისთავი, ძე სტეფანოზისა) 663-668 არჩილ II (ერისთავი, ძე სტეფანოზისა) 668-718 იოანე (ძე არჩილისა) 718-786 ქართლის და ტაო-კლარჯეთის მეფეები (ბაგრატიონთა დინასტია) აშოტ I (კუროპალატი, ძე ადარნასესი) 786-836 ბაგრატ II (კუროპალატი, ძე აშოტისა) 836-876 დავით I (კუროპალატი, ძე ბაგრატისა) 876-881 გურგენ I (კუროპალატი, ძე ადარნასესი) 881-891 ადარნასე II (მეფე, ძე დავითისა) 888-923 დავით II (მეფე, ძე ადარნასესი) 923-937 აშოტ II (კუროპალატი, ძე ადარნასესი) 937-954 სამბატ I (კუროპალატი, ძე ადარნასესი) 954-958 ადარნასე III (კუროპალატი, ძე ბაგრატისა) 958-961 ბაგრატ II (მეფე, ძე სუმბატისა) 961-994 დავით III (მეფე და კუროპალატი, ძე ადარნასესი) + 1001 გურგენ II (მეფე, ძე ბაგრატისა) + 1008 საქართველოს მეფეები ბაგრატ III (ძე გურგენისა) 975-1014 გიორგი I (ძე ბაგრატისა) 1014-1027 ბაგრატ IV (ძე გიორგისა) 1027-1072 გიორგი II (ძე ბაგრატისა) 1072-1089 დავით IV (ძე გიორგისა, "აღმაშენებელი") 1089-1125 დემეტრე I (ძე დავითისა) 1125-1156 დავით V (ძე დემეტრესი) + 1155 გიორგი III (ძე დემეტრესი) 1156-1184 თამარ დედოფალი (თამარ მეფე, გიორგის ქალიშვილი) 1184-1215 გიორგი IV (ლაშა, ძე თამარისა და დავითისა) 1215-1222 რუსუდან დედოფალი (თამარისა და დავითის ქალიშვილი) 1222-1245 დავით VI ნარინი (ძე რუსუდანისა, 1259 წელს გახდა იმერეთის მეფე) 1245-1293 დავით VII ული (ძე ლაშა-გიორგისაi) 1257-1270 დიმიტრი II ("თავდადებული", ძე დავით-ულუსი) 1271-1289 ვახტანგ II (ძე დავით ნარინისა) 1289-1292 დავით VIII (ძე დიმიტრისა) 1293-1311 ვახტანგ III (ძე დიმიტრისა) 1302-1308 გიორგი VI (ძე დავითისა) 1311-1313 გიორგი V ("ბრწყინვალე" ძე დიმიტრისა) 1314-1346 დავით IX (ძე გიორგი V-ისა) 1346-1360 ბაგრატ V (ძე დავითისა) 1360-1393 გიორგი VII (ძე ბაგრატისა) 1393-1407 კონსტანტინე I (ძე ბაგრატისა) 1407-1411 ალექსანდრე I (ძე კონსტანტინესი) 1412-1443 ვახტანგ IV (ძე ალექსანდრესი) 1443-1446 გიორგი VIII (ძე ალექსანდრესი, 1476 წლიდან გახდა კახეთის მეფე) 1446-1466 ქართლის მეფეები ბაგრატ VI (II, ძე გიორგისა, ასევე იმერეთის მეფე) 1466-1478 კონსტანტინე II (ძე დიმიტრისა) 1479-1505 დავით X (ძე კონსტანტინესი) 1505-1525 გიორგი IX (ძე კონსტანტინესი) 1525-1534 ლუარსაბ I (ძე დავითისა) 1534-1558 სიმონ I (ძე ლუარსაბისა) 1558-1600 დავით XI (დაუთხანი, ძე ლუარსაბისა, მიიღო მუსლიმანობა) 1564-1579 გიორგი X (ძე სიმონისა) 1601-1606 ლუარსაბ II (ძე გიორგისა, შაჰაბას I-ის მიერ იქნა წამებული 1622 წელს) 1606-1615 ბაგრატ VII (ძე დაუთხანისა, მუსულმანი) 1615-1619 სიმონ II (ძე ბაგრატისა, მუსულმანი) 1619-1631 როსტომი (ძე დაუთხანისა, მუსულმანი) 1632-1658 ვახტანგ V (მუხრან-ბატონი, შაჰნავაზი, ძე თეიმურაზისა) 1658-1675 გიორგი XI (ძე ვახტანგისა) 1676-1688 /1703-1709 ერეკლე I (ნაზარალიხანი, ძე დავითისა, მიიღო მუსლიმანობა) 1688-1703 ვახტანგ VI (ძე ლევანისა) 1703-1724 ქაიხოსრო (ძე ლევანისა, მუსულმანი) 1701-1711 იესე (ალი-ყული-ხანი) 1714-1716 /17241727 ბაგრატ (ძე ვახტანგისა) 1717-1719 არჩილი (აბდულაბეგი, ძე იესესი) 1736 ალექსანდრე (ალი მირზა, დავით, ძე იმამუკელისა) 1736 *** საქართველო თურქეთის ქვეშ, მეფეების გარეშე *** 1727-1744 თეიმურაზ II (ძე ერეკლესი, 1709-1715 წლებში განაგებს კახეთს და 1733-1744 წლებში ხდება კახეთის მეფე) 1744-1761 ერეკლე II (ძე თეიმურაზისა, კახეთის მეფე 1744-1762 წლებში) 1762-1798 გიორგი XII (ძე ერეკლესი, ქართლ-კახეთის მეფე) 1898-1800 დავით XII (ძე გიორგისა) 1800-1801                        მეფე  ფარნავაზი ქრისტეს მოსვლამდე 302-237            მეფე ვახტანგ ( I ) გორგასალი ქრისტეს მოსვლიდან 446-502

მეფე  დავით (IV)  აღმაშენებელი

ქრისტეს მოსვლიდან 1089-1125

მეფე თამარი

ქრისტეს მოსვლიდან 1184-1215

რა ხდება კოსმოსში?

რა ხდება კოსმოსში?

არ გვეგონა ბავშვებს კოსმოსის ამბები ასე თუ გაინტერესებდათ. 
ამ გვერდზე მოგაწვდით საინტერესო ამბებს კოსმოსის შესახებ.

რადგან დედამიწაც კოსმოსის ნაწილია,

 იქნებ ცოტა მეტი რამ გავიგოთ მასზე.

და მაინც რა ხდება სხვა პლანეტებზე?

ქართული მითოლოგია

ქართული მითილოგია

      ამ გვერდზე შემოგთავაზებთ ძველი ქართული მითებისა და ისტორიების ნაკრებს, რომლებიც ძველ ქართულ ღმერთებს -ღვთისშვილებსა და გმირებს, ასევე სამყაროს მოწყობას ეხება.

         თანამედროვე მკვლევარები ამ მითებს იყენებენ ძველი საქართველოს რელიგიური და პოლიტიკური ინსტიტუტების შესასწავლად, ასევე თვით ამ მითების შექმნის ბუნების გამოსაკვლევად.

         ქართული მითოლოგია მეტწილად წარმოდგენილია ზეპირსიტყვიერი ფორმით და მისი მეცნიერული დოკუმენტირება საკმაოდ გვიან დაიწყო (XIX-XX საუკუნე), თუმცა სხვადასხვა წყაროებზე დაყრდნობით შესაძლებელია გარკვეული დოკუმენტური მასალის მოძიება, რაც საშუალებას გვაძლევს უფრო სიღრმისეულად დავინახოთ ქართული მითოლოგიური სამყარო მისი სპეციფიკური და მკაფიოდ ინდივიდუალური სახით. ქართულ მითებში ახსნილია სამყაროს დასაბამი და სხვადასხვა ღმერთების, ქალღმერთების, გმირებისა თუ მითური ქმნილებების ცხოვრებისა და თავგადასავლების დეტალები. ეს ამბები თავდაპირველად ზეპირსიტყვიერად ვრცელდებოდა ზეპირ-პოეტური ტრადიციით, თუმცა ამჟამად ქართული მითები ძირითადად ქართული ზღაპრებიდან თუ სხვა ლიტერატურიდან არის ცნობილი.

ეს არის ბორჯღალი, რომელიც თავისუფლებისა და მარადისობის სიმბოლოდ ითვლება. ძველ მითოლოგიაში მოხსენიებულია როგორც „წარმომქმნელი“. ბორჯღალის ყველა თავი მოხსენიებულია, როგორც ცხოვრების შვიდი ეტაპი.

          ბორჯღალი” არის ქართველური წარმოშობის და მისი შესატყვისია მეგრული “ბარჩხალი” – (თვალისმომჭრელი) ნათება, ელვარება, კაშკაში. დღევანდელ სალაპარაკო მეგრულში “ბჟა ბარჩხალია” – იტყვიან მცხუნვარე, მოკაშკაშე, სხივებდაფენილ მზეზე, საერთოდ მნათობებზე.

ზოგი მკვლევარი “ბორჯღალ”-ის განსხვავებულ ინტერპრეტაციას იძლევა: “ბორჯ” მეგრულად “დრო”-ს, “ჟამს” აღნიშნავს, ხოლო “ღალ” (ა) მეგრულად წაღებას, სვლას ნიშნავს. ამ ინტერპრეტაციით, მთლიანობაში, “ბორჯღალ” დროის სვლას, ჟამის წამღებს, მარადისობას ნიშნავს. დრო ტრიალებს ისე როგორც დედამიწა მზის გარშემო და ამ წრებრუნვით დრო გადის ულევად. მარადიულობის განსახიერებაა. აქვე აღსანიშნავია, რომ “ღალ” (ი) მეგრულად მდინარესაც აღნიშნავს, ანუ გამდინარეა, რომელიც მუდმივ მოძრაობაშია.

ზოგი მკვლევარის მიხედვით ბორჯღი ძველი ქართული სიტყვაა და ნიშნავს “ფესვს, საძირკველს”, აქედან არის ნაწარმოები მისი გვიანდელი ფორმა “ბურჯი”. სიტყვა “ღალ” ნიშნავს „წმინდა (ჯანსაღ)ნაყოფს”, „მოსავალს“, „გამოსავალს“, „ბარაქას“. მაშასადამე ბორჯღალო სიტყვა-კომპოზიტია და ნიშნავს — ბურჯის (ბორჯი), იგივე ფესვის — გამოსავალს, „წმინდა ნაყოფს“, ბარაქას. იკითხება, როგორც ბურჯიდან (ბორჯი), იგივე წმინდა ფესვიდან აღმოცენებული „წმინდა“ (ჯანსაღი) ნაყოფი.

ამასთანავე „ბორჯღლი“ ეწოდება ირმის რქასა და ხის ისეთ მსხვილ ტოტს, რომელიც მდიდარია შედარებით წვრილი ტოტებით. ირმის რქა ოდითგანვე მიიჩნეოდა სიცოცხლის ხის სიმბოლოდ, ხოლო მისი ცვლა ქართულ მითოლოგიაში უკვდავების მინიშნება იყო.

         ბორჯღალა საქართველოს ტერიტორიაზე ოდითგანვე წმინდა ჩუქურთმად ითვლებოდა და ერთ-ერთი ყველაზე საკრალური ლოგოგრამა იყო. მას აქტიურად იყენებდნენ ძველი სახლების, კერების და დარბაზების მოჩუქურთმების დროს. იგია უმთავრესი და ცენტრალური სიმბოლო დედაბოძის ხატოვანი დამწერლობისა, რომლის ნიშნებს ქართული არქიტექტურა მტკვარ-არაქსის კულტურიდან იცნობს. გარდა ამისა, ბორჯღალას ორნამენტს ხშირად შევხვდებით ძველი ქართული სახლების აივნებზე, კარიბჭეზე, შრომისა და საბრძოლო იარაღებზე. ბორჯღალას უკავშირებდნენ მზეს, ბორბალს.

ბორჯღალა განსხვავდება ქიმთა რაოდენობით, საქართველოში ყველაზე გავრცელებული 7 ქიმიანი ბორჯღალა იყო, რომელიც სიმბოლურად განასახიერებდა კოსმოსს და წარმართული ქართული პანთეონში არსებული შვიდი წმინდა მნათობის ხატოვანი ნიმუში იყო. კონცენტრაციის ცენტრი, ანუ „ბურჯი“, საიდანაც თითოეული „ღალა“ (მნათობი) გამოედინება, ღმერთის სავანეს სიმბოლოდ მიიჩნეოდა, ვინც იმთავითვე ყოველივე ხილულისა და უხილავის შემოქმედად მიიჩნეოდა.

სურათზე გამოსახულია ქართული ანბანი, ვარსკვლავები, იბერიელი ქურუმი.
ასევე: მარცხნივ მოცემულია ბორჯღალი და მარჯვნივ მთვარე.
ქვემოთ არის წარწერა “ანბანთ უფალი”

ანუ ქართული ენა – ღმერთის ენაა!
სამყარო ქართულ ენაზე ლაპარაკობს!
ქართული ენა არის სამყაროს მოწყობის პრინციპი, სამყაროს გენეტიკური კოდია ქართული ენა!
სრულყოფილი სამყაროული ინფორმაცია ქართულ ენაშია!
სამყარო ერთ ენაზე ლაპარაკობს ( ამას ვაჟა-ფშაველაც აღნიშნავს )
და ეს ენაა ქართული!
ქართული ენა არის პირველწყარო საწყისი ყველა სხვა ანბანისა და ენისა!
ყოველი საიდუმლო ამას ენასა შინა დამარხულ არს!

რაც შეეხება ბორჯღალს:

შვიდ ქიმიანი ბორჯღალი კოსმიური დატვირთვის მატარებელია და შვიდი წმინდა მნათობის ხატოვანი ნიმუშია.

7 წმინდა მნათობის ქართული სახელებია:

1. მთოვარე (იგივე ყამარ) — მთვარე

ყამარი — ქართულ მითოლოგიაში ციური ქალწული, ამირანის შესახებ თქმულებების პერსონაჟი. ყამარის გარეგნობა და ხასიათი მზეთუნახავისას წააგავს. ყამარი კეთილი არსებაა, ერთგულად უყვარს ამირანი, რომელიც იტაცებს მას ზღვისიქითა ქვეყნიდან, ამარცხებს რა მამამისს - ამინდის და საავდრო ღრუბლების მეუფეს და ქაჯების მბრძანებელს. ყამარი მას შემდეგაც ელის თავის შეყვარებულს, რაც მას კლდეზე მიაჯაჭვავენ. ზოგი მკვლევარი მიიჩნევს, რომ ყამარის მოტაცება ზეციური ცეცხლის მოტაცებას განასახიერებს (აქედან სიუჟეტი პრომეთესთან არის დაკავშირებული).

2.   ჯუმა (იგივე ერმი და ოტარდი) — მერკური

ჯუმა ქართულ მითოლოგიაში ნაყოფიერების, მწყემსთა და საქონლის მფარველი ღვთაებაა.მეგრული "ჯუმა" ოჯახის ფუძის, ადგილის, ნერჩის მფარველი ღვთაებაა, განასახიერებს სიკეთესა და სიმტკიცეს. შესაბამისად, უნდა ვიფიქროთ, რომ ხევსურული "ჯიმაღი" და "ჯუმა" ერთი და იგივეა, ჰერმეს-მერკურის ღვთაებაა და ჰერმესის მსგავსად, მოგზაურთა, ნახირთა და საძოვართა მფარველია.

1. მთიები (იგივე ცისკრის ვარსკვლავი) — ვენერა, აფროდიტე, იშტარი
2. მარიხი (იგივე არიან, თახა) — მარსი
3. დიო (იგივე მუშთარი) — იუპიტერი
4. ზუალი — სატურნი
5. ჰელიო(იგივე არდი) —მზე